Jinekolik Kontrol ve Pap Testi

PAP testi nedir?

Pap smear ya da servikal sitoloji taraması serviks (rahim ağzı) hücrelerindeki anormal değişikliklerin saptanması ve bu değişikliklerin kansere dönüşmeden erken tedavi edilebilmesini sağlar.

Anormal PAP testine neler sebep olabilir?

Asıl sebebi HPV virüsü enfeksiyonudur. HPV virüsünün çeşitli tipleri vardır. Bir kısmı genital siğillere yol açarken, onkojenik olan kısmı vulva, vajina ve serviks kanserine yol açar.

Servikal displazi, CIN ve SIL arasındaki fark nedir?

Displazi ve CIN (servikal intraepitelyal neoplazi) servikste gerçekte oluşan değişiklikleri tanımlar. Bu grup değişiklikler hafif,orta ve şiddetli olmak üzere üçe ayrılır. CIN1 (hafif displazi) çoğunlukla kendiliğinden iyileşir. CIN 2 (orta) ve CIN 3 (şiddetli) displaziler ise daha önemli değişikliklere işaret eder. Patolojik örnekleme (biopsi) tanısında CIN rapor edilebilir.

SIL (skuamoz intraepitelyal lezyon) Bethesda Sistemi tarafından kullanılan bir sınıflamadır ve serviks yüzeyindeki anormal hücresel büyümeye işaret eder. Sitolojik örnekleme (Pap smear testi) ile yapılan taramalarda rapor edilir. Skuamöz hücreler serviksin dış yüzeyinde yer alan hücrelerdir.

Bethesda Sistemi

Bu sistem patoloji laboratuarlarının Pap testi sonuçlarını tanımlamada kullandıkları terminolojiyi içerir.

• Normal: Kanser ya da kanser öncesine ait değişiklikler yoktur.
• ASC-US: Servikal hücrelerde bazı değişiklikler bulunmuştur. En sık görülen anormal Pap testi sonucudur. Bu değişiklikler çoğunlukla HPV enfeksiyonuyla ilişkilidir.
• SIL: Bazı hücresel değişiklikler mevcuttur ve bunlar kanser öncesi belirtiler olabilir. Düşük grade (LSIL) ya da yüksek grade (HSIL) olabilir. 1-LSIL: CIN1(hafif displazi) ya da CIN 2 (orta displazi) anlamına gelir. LSIL çok sık görülür ve çoğunlukla tedavisiz iyileşir. 2-HSIL: CIN 3 (şiddetli displazi) ya da CIS (karsinoma in situ) anlamına gelir. Kansere dönüşmesi muhtemeldir.
• ASC-H: (HSIL ekarte edilemeyen anormal skuamoz hücreler): Bariz olarak HSIL denemeyen ,ancak benzeyen değişikliklerdir. İleri testler gerekir.
• AGC: (atipik glanduler hücreler): Serviksin iç kısmı ya da rahimle ilgili kanser öncesi olduğunu düşündüren hücresel değişiklikler.
• Kanser: Anormal hücreler serviksin derin dokuları ya da diğer organlara yayılmış olabilir.

Anormal Pap testi sonuçları için ne zaman daha ileri çalışmalar gerekir?

Anormal Pap testi sonucu alındığı zaman yapılacak çalışmalar yaşınıza ve displazinin derecesine göre değişir. Bazen bir sonuç için birden çok seçenek geçerli olabilir. Doktorunuz sizi alternatifler konusunda bilgilendirdikten sonra, hangisinin uygun olacağına beraber karar verebilirsiniz. Aşağıdaki tablo güncel literatür önerilerine göre hazırlanmıştır.

Kolposkopi nedir?

Koplposkopi doktorunuzun özel bir cihazla serviksi büyüterek incelemesidir.

Endoservikal ve endometrial biopsi nedir?

Çeşitli aletler yardımıyla rahim ağzı ve rahim iç duvarından örnekler alınmasıdır.

CIN tedavisinde hangi işlemler yapılabilir?

• LEEP: Halka şeklinde ince bir telle, anestezi altında elektrik enerjisi kullanılarak serviksteki anormal bölgeler çıkarılır ve patolojik incelemeye gönderilir.
• Konizasyon: Anestezi altında serviksten koni şeklinde bir bölge çıkarılarak patolojik incelemeye gönderilir.
• Kriyoterapi: Serviksteki anormal doku dondurulur.
• Lazer: Serviksteki anormal doku lazerle yok edilir.

Bu tedaviler sonrasında da Pap testi ya da HPV testi ile takiplerin 6 ya da 12 aralıklarla sürdürülmesi önerilir. Rahim ağzındaki değişiklikleri göstermeye yarayan bir testtir. Rahimin vajinaya açılan alt kısmına rahim ağzı (serviks) denir. Pap test ile burada bir enfeksiyon, anormal hücreler ya da kanser hücreleri olup olmadığı saptanabilir.

Pap Test neden gereklidir?

Pap Test hayat kurtarıcıdır. Rahim ağzı kanserinin erken belirtilerini yakalayabilir. Eğer erken yakalanabilirse, rahim ağzı kanserinin tedavi edilebilme şansı çok yüksektir. Hatta henüz kansere dönüşmeden anormal hücreler yakalanabilir. Düzenli pap test yaptırmak, rahim ağzı kanserinin önlenmesindeki en önemli tarama yöntemdir.

Pap Test bütün kadınlara gerekli midir?

Bütün kadınların rutin sağlık taramasının bir parçası olarak yıllık pelvik muayeneyle beraber pap test yaptırması gereklidir. Eğer;

• 21 yaş ve üzeriyseniz.
• 21 yaş altında ancak 3 yıl veya daha uzun süredir cinsel olarak aktifseniz. Pap Test yaptırmalısınız.

Ne kadar sıklıkla yapılmalıdır?

Yaşınız ve sağlık durumunuza göre en doğrusu doktorunuzun karar vermesidir. Genel Olarak:

• 30 yaşın altında her yıl.
• 30 yaş ve üzerinde 3 yıl üst üste normal sonuç geldiyse doktorunuzla 2-3 yılda bir yaptırmayı görüşebilirsiniz.
• 65-70 yaş arasında, geçmişte en az 3 defa normal sonuç geldiyse, doktorunuzla pap test yaptırmama konusunu görüşebilirsiniz.

Ancak aşağıdaki durumlardan biri mevcutsa kaç yaşında olursanız olun her yıl pap test yapılmalıdır:

• Bağışıklık sisteminiz herhangi bir nedenle baskılandıysa.
• Anneniz, hamileliği sırasında DES (dietilstilbesterol) isimli bir ilaç kullandıysa.
• HIV virüsü taşıyorsanız.

Rahim Ağzı Kanseri Riskimi Nasıl Azaltabilirim?

Pap test yaptırmak dışında rahim ağzı kanserinden korunmanın en iyi yolu HPV virüsünden uzak durmaktır. Bu virüs rahim ağzı kanserinin en önemli sebebidir. En sık görülen cinsel yolla bulaşan hastalıklardan birisidir. Aşağıdaki hastalar rahim ağzı kanseri için yüksek risk taşırlar;

• 18 yaşından önce cinsel olarak aktif olmak.
• Birden çok cinsel partneri olmak.
• Partnerinin birden çok cinsel partneri olması.
• Cinsel yolla bulaşan hastalık taşımak.

HPV virüsü ile ilgili ne bilmeliyim?

Bu virüsün 100’den fazla farklı tipi vardır. Bunların yaklaşık 40 tanesi cinsel yolla bulaşır. Cinsel olarak aktif kişilerin yaklaşık % 75’i hayatının bir döneminde bu virüsle karşılaşır. Bunların bir kısmı tedavi edilmediği takdirde rahim ağzı kanserine yol açabilir. Ancak bu virüsün bulaştığı kadınların büyük bir kısmında rahim ağzı kanseri gelişmez. Ayrıca bazı HPV tipleri genital siğile yol açar ve bu gruptakiler rahim ağzı kanseri yapmaz. HPV virüsü her zaman belirti vermeyebilir. Bu nedenle çoğu kişi enfeksiyonu taşıdığından habersizdir.

HPV virüsü taşıdığımı nasıl bilirim?

Çoğu kadın virüsü taşıdığını bilmez. Çoğunlukla vücutta gizli olarak kalır ve siğiller gibi belirti vermez. Eğer kendilliğinden vücuttan atılamazsa, rahim ağzındaki hücrelerde değişikliğe yol açabilir. Pap test düzenli yapılırsa bu değişiklikleri saptayabilir.

Pap Test için Nasıl Hazırlanmalıyım?

Testten iki gün önce aşağıdakileri yapmaktan kaçının:

• Tampon kullanma.
• Vajinal krem, fitil vb ilaçlar kullanmak.
• Vajinal sprey veya pudralar kullanmak.
• Cinsel ilişkide bulunmak.

Adet Döneminde Pap Test Yapılabilir mi?

Uygun olanı adetli değilken bu testin yapılmasıdır. En uygun zaman, periyodun 10-20. günleri arasıdır.

Pap Test Nasıl yapılır?

Pelvik muayene sırasında alınabilen son derece basit ve hızlı bir testtir. Özel bir fırça yardımıyla rahim ağzından bir sürüntü alınır. Örneğin boğaz kültürü alınır gibi. Bu sırada hasta herhangi bir ağrı hissetmez.

Anormal Pap Test Sonucu ne anlama gelir?

Pap test sonucunun anormal olduğunu duymak korkutucudur. Ancak anormal sonuç gelmesi kanser olduğunuz anlamına gelmez. Çoğunlukla sebep küçük bir problemdir. Bazı anormal hücreler kansere dönüşür. Ancak çoğunlukla, anormal hücreler kendiliğinden kaybolur. Bu anormal hücrelerin tedavi edilmesiyle rahim ağzı kanserlerinin neredeyse tamamı önlenebilir.