Jinekolojik Muayene

Jinekolojik muayene nedir?

Jinekolojik muayene, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı (jinekolog) tarafından yapılan üreme organlarının incelendiği muayenedir.

Jinekolojik muayene kaç yılda bir yapılır?

Eğer hastanın öyküsünde ya da muayenesinde herhangi riskli bir durumu yoksa, rutin jinekolojik kontrollerin yılda bir yapılması önerilir. Ancak bu durum hastanın yaşına, öyküsüne ve muayene bulgularına göre değişebilir.

Jinekolojik muayenede nelere bakılır?

Jinekolojik muayenede şunlara bakılır;

• Vulva (eksternal genital organlar),
• Vajina,
• Rahim ağzı,
• Uterus (rahim),
• Overler (yumurtalıklar),
• Fallop tüpleri incelenir.

Jinekolojik muayene nasıl yapılır?

• İnspeksiyon,
• Palpasyon,
• Spekulum muayenesi,
• Bimanuel muayene şeklinde yapılır.

Ancak son zamanlarda, özel kliniklerde çoğunlukla ultrasonografi cihazı bulunması nedeniyle, nispeten ağrılı ve konforsuz olan bimanuel muayene çok gerekmedikçe yapılmaz. Bunun yerine bekar hastalarda karından ultrasonografi, cinsel ilşkide bulunmuş hastalarda ise vajinal ultrasonografi ile iç genital organlar değerlendirilmektedir.

Jinekolog muayenede inspeksiyon nedir?

Gözle yapılan muayenedir. Dış genital bölgedeki gözle görülebilir enfeksiyonların, lezyonların varlığı bu aşamada tesbit edilebilir. Örneğin:

• Veziküller, büller, erozyon ve ülserler (genital uçuk),
• Siğiller,
• Beyaz lezyonlar,
• Siyah, kahverengi, mavi pigmente lezyonlar,
• Döküntüler,
• Kistler (bartolin kisti vb.) bu şekilde gözle görülebilir.

Ayırıcı tanı için doktorunuz bazı durumlarda bu lezyonlardan biopsi almak isteyebilir.

Spekulum muayenesi nedir?

Vajina içini görmek için yapılan muayenedir. Bunun için metal ya da tek kullanımlık plastik spekulum adı verilen alttan muayene cihazı kullanılır.

Spekulum üzerine kayganlaştırıcı sürülerek, hastanın yeterince gevşemesi sağlandıktan sonra, yavaşça vajina içine yerleştirilir. Bu sırada vajina duvarlarının tamamı ve rahim ağzı (serviks) görüntülenebilir.

Gerekirse pap smear testi ve enfeksiyonlar için rahim ağzı ve vajinadan sürüntüler alınır. Hasta yeterince gevşerse, bu muayene hiç ağrılı değildir.

Bimanuel muayene nedir?

Jinekoloğun sağ elin iki parmağı vajinada, sol eli karında, iki eli arasında jinekolojik organları palpe ederek yaptığı muayenedir.

Pelvik bölgedeki kitleler, yapışıklıklar bu muayene ile anlaşılabilir.

Eğer imkan varsa, transvajinal ya da karından ultrasonografi ile üreme organları değerlendirilebilir. Bu nedenle çoğu hastada artık rutinde bimanuel muayene yapılmamaktadır.

Alttan muayene hangi durumlarda yapılır?

Özellikle cinsel ilişkide bulunmuş olan kadınlarda, tüm jinekolojik kontrollerde alttan muayene yapılması önerilir. Alttan muayene yapılmadan yapılan jinekolojik muayene eksik olacaktır.

Toplumumuzda bu konudaki bilgi eksikliği ve yetiştirilme tarzımız nedeniyle, çoğu hastanın kaçındığı ve korktuğu bu muayene, aslında çok basit, kısa süreli ve ağrısız bir muayenedir.

Hiçbir şikayeti olmasa bile, tüm kadınların, genel kontrol ve erken tanı amaçlı olarak yılda bir kez jinekolojik muayene yaptırması önerilir.

Genel olarak jinekolojik muayene endikasyonları aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

• Üreme organlarının sağlığını kontrol ederek, varsa problemleri erken saptamak,
• Doğum kontrol yöntemleri öncesi değerlendirme, istenirse spiral uygulaması,
• Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar ve vajinal enfeksiyonların tesbiti,
• Gebelik veya düşük tanısının konulması,
• Rahim ağzı kanserinin erken tanısı için pap smear testi ile tarama yapılması.

Alttan muayene yorumlarına bakarak ya da başka hastaların kötü dneyimlerini dinleyerek korkuya kapılmak yerine, hekimizle bu konudaki çekincelerinizi paylaşabilirsiniz.Böylece hekiminiz sizin psikolojik ve fiziksel olarak muayeneye hazırlanmanız konusunda yardımcı olabilir.

Vajinal Muayene Olamayanlar

Bazı hastalar alttan muayene olamıyorum, diye başvurabiliyor. Bu hastaların bir kısmında hastalarda vajinismus tanısı konulabiliyor. Bu hastalar için genellikle cinsel terapi öneriliyor.

Ancak bir kısım hasta muayene ile ilgili bilgilendirme ve psikolojik rahatlama sonrası, rahatça muayene olabiliyor. Hastaların hekimine güvenmesi ve rahatlaması, bu tür muayenelerde özellikle önemli.

Doğumda vajinal tuşe nasıl yapılır?

Hastaların en çok çekindiği konulardan biri de doğumda yapılan vajinal tuşelerdir. Bu nedenle normal doğum yapmaktan vazgeçen hastalarımız bile oluyor.

Genellikle gebeliğin son döneminde çatı muayenesi adı verilen bir muayene ile gebenin kalça kemiği ve çıkımının doğum için uygun olup olmadığı anlaşılabilir.

Tüm bu muayenelerin kolay olması için anahtar, hastanın yeterince gevşemesidir. Pelvik taban kaslarını hastanın gevşetmesi mümkündür, böylece muayene çok kolayca gerçekleşebilir.

Zaten doğum eylemi sırasında çoğu hastaya epidural anestezi uygulandığı için elle muayeneleri hemen hiç hissetmezler.

18 Yaş Altı Kadın Doğum Muayenesi

Bakirelerde jinekolog muayenesi yapılabilir. Bu muayene ile bekaret bozulmaz. Genellikle inspeksiyon,yani dışarıdan gözle muayne yapılır. Spekulum muayenesi yapılmaz. Eğer enfeksiyon şüphesi varsa, dış genital organ (vulvadan) vajinal kültür için sürüntü alınabilir. Bu muayene hiçbir şekilde ağrılı ve rahatsız edici değildir.

Üreme organlarını değerlendirmek için karından ultrasonografi ile bakılır. Bunun için hastanın idrara sıkışık olması (mesanenin dolu olması) önerilir.

Geçmişte bimanuel rektal muayene bekar hastalarda sıklıkla yapılmaktaydı. Günümüzde çoğu özel klinikte ultrasonografi ile muayene imkanı olduğu için, hastaları tedirgin eden bu muayene çok gerekmedikçe yapılmamaktadır.