Randevu ve bilgilendirme için, haftanın her günü 09:00 - 22:00 saatleri arasında (+90312) 219 2233 numaralı sabit hattan bizi arayabilirsiniz.
Maalesef doğum kontrol haplarının zararlı olduğuna dair ön yargılar toplumumuzda çok yaygın olarak gözlenmektedir. Bu nedenle pek çok hasta, hekim tarafından önerilmiş olsa dahi doğum kontrol hapı kullanmak istemiyor ya da başladıktan kısa bir süre sonra ilacı bırakıyor.
Oysa ki doğum kontrol hapları uzun süre kullanılabilen ilaçlar ve ancak kullanıldıkları sürece etkili oluyorlar.
Bu yazıda toplumumuzda doğum kontrol hapları ile ilgili olarak yanlış bilinen mitlerden bahsetmek istiyorum.
Doğum kontrol haplarının iştah açma ya da metabolizmayı yavaşlatma gibi bir etkisi yoktur. Ancak doğum kontrol haplarının bazıları başlangıçta vücutta su tutulmasına yol açabilir. Bu durum hastalar tarafından kilo alınması şeklinde algılanabilir. Genellikle daha uzun süreli kullanımda, bu yan etkide azalma görülür. Ayrıca yeni jenerasyon ilaçlarda ödem azaltıcı etkisi olan hormonlar bulunmaktadır.
Doğum kontrol hapları kısırlık yapmaz. Doğum kontrol haplarının gebeliğe karşı koruyucu etkileri kısa sürelidir. Yani yalnızca düzenli kullanıldıkları sürece gebeliğe karşı korurlar. Hatta düzenli kullanırken bir gün unutulması durumunda bile koruyuculuğu azalacağı için gebelik riski mevcuttur. Uzun vadeli etkileri yoktur. İlaç bırakıldığı anda vücuttan atılır ve hiçbir etkisi kalmaz.
Doğum kontrol hapları hormonları bozmaz. Hatta aksine hormonları düzenleyici etkisi bulunur. Bazı hormon bozukluklarının tedavisinde doğum kontrol hapları kullanılmaktadır. Özellikle adet düzensizliği, yoğun kanama, polistik over sendromu, şiddetli adet sancıları gibi rahatsızlıklarda doğum kontrol hapları tedavi amaçlı olarak kullanılmaktadır.
Doğum kontrol hapları tüylenme ya da sivilcelenme yapmaz. Hatta tam tersine, çeşitli hormonal bozukluklar nedeniyle tüylenme ya da sivilcelenme sorunu olan hastaların tedavisi için yeni jenerasyon doğum kontrol hapları kullanılmaktadır. Bu ilaçların içindeki hormonlar anti-androjenik etkiye sahiptir, yani erkeklik hormonu karşıtı etki gösterirler. Bu yolla da tüylenme ve sivilcelenme sorunlarını azaltırlar.
Doğum kontrol hapları ile ilgili yapılmış pek çok uzun dönem çalışma mevcuttur. Bunların sonucunda doğum kontrol haplarının kanser riskini artırmadığı görülmüştür. Aksine 5 yılın üzerinde kullanıldığı takdirde, doğum kontrol haplarının rahim ve yumurtalık kanseri riskini azalttığı görülmüştür.
Doğum kontrol hapları yumurtalık kisti yapmaz. Aksine bazı yumurtalık kistlerinin oluşumunu engeller. Örneğin fonksiyonel kistler yani yumurtlama kistlerinin oluşumu, doğum kontrol hapı kullanımı ile önlenebilir. Ayrıca endometrioma, yani çikolata kistlerinin baskılanması için de tedavide doğum kontrol hapları kullanılabilmektedir.
Doğum kontrol hapları beklenen bir yan etki olarak lekelenme yapabilmektedir. Özellikle yeni jenerasyon düşük doz hormon içeren haplarda bu etki görülebilmektedir. Ancak doğum kontrol hapı düzenli kullanıldığı takdirde, vücut tolerans geliştirerek bu yan etkide bir azalma görülebilir. Lekelenme devam ettiği takdirde, daha yüksek doz hormon içeren farklı bir doğum kontrol hapına geçmek bir alternatif olabilir. Ayrıca genel olarak doğum kontrol hapları adet kanamasını azalttığı için, hastanın demir ve hemoglobin değerinde bir azalmaya yol açacak düzeyde bir kanama olmayacaktır.
Doğum kontrol haplarının çok nadiren mide ve barsak sistemi ile ilgili yan etkileri olabilir. Bu tür yan etkilerden biri bulantıdır. Çok nadiren ishal ya da kabızlık gibi bir yan etki görülebilir.
Varisler genellikle genetik nedenler, yaş, uzun süre ayakta kalma, aşırı kilo alımı ve gebelik gibi nedenlerle oluşmaktadır. Ancak bilimsel olarak doğum kontrol haplarının başlıbaşına varislerin oluşmasını sağladığına dair bir veri bulunmamaktadır. Ayrıca halihazırda varisi bulunan kadınların doğum kontrol hapı kullanması için bir engel bulunmamaktadır.
Doğum kontrol haplarının depresyonu tetiklediğine dair veriler bulunmaktadır. Özellikle yalnızca progesteron hormonu içeren doğum kontrol hapları için depresyona yatkınlığı olan kadınlarda bu risk daha belirgindir. Ancak bu yan etki yalnızca bazı kadınlarda ortaya çıkmaktadır, yani doğum kontrol hapı kullanan her kadında depresyon ya da benzer psikolojik yan etkiler ortaya çıkmamaktadır. Ayrıca bu tür bir yan etki ortaya çıktığı zaman, hekimle görüşülerek farklı bir doğum kontrol hapına geçilmesiyle, bu yan etki etki ortadan kalkabilmektedir.
Doğum kontrol hapı kullanımının kesinlikle riskli olduğu bazı kadınlar bulunmaktadır. Bu riskli gruplar aşağıdaki şekilde özetlenebilir.