Adet gecikirse ne yapmalı?

Adet Gecikirse

Adet gecikmesi durumunda, bu gecikmeye sebep olabilecek nedenler gözden geçirilmelidir. Bunun için ideal olarak bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ile görüşülmesi, muayene sonrasında gerekirse bazı tetkiklerin yapılması gerekebilir.

Adet gecikmesi nedenleri nelerdir?

Adet gecikmesi nedenleri:

1. Gebelik

Üreme çağındaki bir kadında adet gecikmesi olması durumunda, ilk akla gelmesi gereken gebelik olmalıdır.Gebelik testi yapıldıktan sonra, eğer gebelik testi pozitif ise, bir hekim tarafından gebeliğin varlığı ultrasonografi ile tesbit edilmelidir.

Gebelik testleri idrarda ve kanda yapılan testler olarak ikiye ayrılır.Bu testler gebelik var ya da yok şeklinde sonuç verir. Kan testinin avantajı ,gebelikte yükselen beta HCG hormonunun miktarını da belirleyebilmesidir. Bu bazı durumlarda ayırt edici olmaktadır. Çünkü kanda gebelik testinin pozitif olduğu her durumda sağlıklı ve rahim içinde bir gebelik bulunmayabilir. Bazı gebelikler rahim içine yerleşemeyebilir, bu durumda dış gebelik bulunup bulunmadığı ne kadar erken dönemde tesbit edilirse, komplikasyon gelişmeden dış gebeliğin tedavi edilebilme şansı o kadar yüksek olur.

Dış gebelikler genellikle fallop tüpleri içinde yer alır ve tanısı erken koyulamazsa, tüpün zarar görmesi,gebeliğin tüpü patlatarak batın içine kanama olması ve şok gibi ciddi tablolara yol açma olasılığı artar. Erken tesbit edilebilen ve belirli kriterleri sağlayan hastalarda tedavinin ilaçla yapılması mümkün olur. Daha geç tesbit edilen ya da komplike olan vakalarda ise cerrahi tedavi gerekli olabilir. Bu cerrahi tedaviler tüpteki gebelik materyalinin boşaltılması ya da tüp zarar gördüyse tüpün alınması gibi tedaviler şeklinde olabilir.

2. Emzirme Dönemi

Emzirme döneminde yükselen prolaktin hormonu nedeniyle hastalar hiç adet görmeyebilir ya da düzensiz adet görebilir. Ayrıca bu dönemde güvenilir bir doğum kontrol yöntemi ile korunmayan hastalarda gebelik olasılığı akılda tutulmalıdır. Emzirmek tek başına gebeliğe karşı koruyucu bir yöntem değildir.

3. Doğum Kontrol Yöntemleri

Hormonal doğum kontrol yöntemleri kullanan hastalar adet görmeyebilir ya da düzensiz adet görebilir. Örneğin doğum kontrol hapları, enjeksiyon şeklindeki hormonal yöntemler ya da hormonlu spiral için bu durum söz konusu olabilir.

4. İlaçlar

Bazı ilaçlar adet gecikmesine sebep olabilir. Bu ilaçlar aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

• Psikoz ilaçları
• Kanser kemopterapi ilaçları
• Depresyon ilaçları
• Hipertansiyon ilaçları
• Alerji ilaçları

5. Hayat Tarzı Değişiklikleri

• Aşırı düşük kiloda olmak: Özellikle anoreksia ya da bulemia gibi yeme bozuklukları hormon düzenini bozarak adet gecikmesi ya da adet görmemeye yol açabilir.
• Aşırı egzersiz: Özellikle profesyonel sporcularda düşük vücut yağı, stres ve yüksek enerji harcanmasına bağlı olarak adet düzensizliği görülebilir.
• Stres: Hipotalamusu etkileyerek yumurtlamayı ve hormonları bozabilir. Aşırı stres durumu düzelince adetler normal düzenine dönebilir.

6. Hormonal Düzensizlik

• Polikistik over sendromu: Çok farklı şekillerde belirti veren bu hastalıkta normal siklus ve yumurtlama düzeni genellikle bozulmuş olur.
• Tiroid hastalığı: Tiroid bezinin aşırı çalışması (hipertiroidi) ya da az çalışması (hipotiroidi) adet düzensizliğine yol açabilir.
• Hipofiz adenomu: Hipofiz bezindeki iyi huylu tümörler, hormon dengesini bozarak adet düzensizliğne yol açabilir.
• Erken menopoz: 40 yaşından önce çeşitli sebeplerle yumurta sayısı azalmış hastalarda adet düzeni bozularak, tamamen adetler sonlanabilir.

7. Yapısal Problemler

• Asherman sendromu: Rahim içerisinde yapılan çeşitli müdahalelere bağlı olarak rahim içinde yapışıklık gelişebilir ve bu durum adet görmemeye yol açabilir.
• Doğuştan rahim ve/veya vajina yokluğu: Bu durumda hastalar ergenlik döneminde hiç adet göremezler, buna primer amenore adı verilir.
• Vajinanın yapısal sorunları: Vajinayı tamamen kapatan zar ya da duvar varlığında, bu yapılar cerrahi olarak açılmadığı sürece hastaların adet kanı içeride birikir ve dışarı akamaz.

8. Menopoz

Doğal sürecinde yumurtaların azalması ile beraber, yumurtlama düzensizliği başlayarak tekrarlayan adet gecikmeleri menopozun yaklaşmakta olduğunu gösteriyor olabilir.

Adet gecikirse ne yapmalı?

Adetiniz gecikirse, durumu çözmek için atabileceğiniz birkaç adım vardır:

• Hamilelik Testi Yapın: Eğer cinsel olarak aktifseniz ve hamilelik olasılığı varsa, evde hamilelik testi yapmak önemli bir ilk adım olabilir. Bu testler, genellikle adet gecikmesinden birkaç gün sonra doğru sonuç verir.
• Adet Gecikmesi Belirtilerinizi İzleyin: Kramp, şişkinlik, göğüs hassasiyeti veya iştah değişiklikleri gibi başka belirtiler yaşayıp yaşamadığınıza dikkat edin. Bu belirtiler, vücudunuzda neler olup bittiğine dair ipuçları verebilir.
• Yaşam Tarzınızı Gözden Geçirin: Stres, önemli kilo kaybı veya alımı, aşırı egzersiz ve rutin değişiklikleri, adet döngünüzü etkileyebilir. Adet gecikmenize katkıda bulunabilecek son dönemdeki yaşam tarzı değişikliklerini değerlendirin.
• Hastalık veya Tıbbi Durumları Kontrol Edin: Polikistik over sendromu (PCOS),tiroid bozuklukları veya diğer hormonal dengesizlikler gibi bazı tıbbi durumlar, düzensiz adet görmeye neden olabilir. Eğer bir tıbbi durumdan şüpheleniyorsanız, bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir.
• İlaçları Değerlendirin: Doğum kontrol hapları ve diğer hormonal tedaviler dahil bazı ilaçlar, adet döngünüzü etkileyebilir. Kullandığınız ilaçları gözden geçirin ve döngünüzü etkilediğini düşünüyorsanız doktorunuzla konuşun.
• Sağlıklı Beslenme ve Egzersiz Rutini Sürdürün: Dengeli bir diyet ve orta düzeyde egzersiz rutini, adet döngünüzü düzenlemeye yardımcı olabilir. Aşırı diyet yapmak veya aşırı egzersiz, döngünüzü bozabilir.
• Tıbbi Tavsiye Alın: Eğer adetiniz önemli ölçüde gecikmişse ve hamile değilseniz veya başka endişe verici belirtiler yaşıyorsanız, bir sağlık uzmanına görünmek önemlidir. Gecikmenin nedenini belirlemek ve gerekirse uygun tedavi önermek için testler yapabilirler.

Adet Döngünüzü Takip Edin

Adet döngünüzü kaydetmek, döngüleri anlamanızı ve gelecekteki döngüleri tahmin etmenizi sağlayabilir. Adetlerinizi takip etmenize yardımcı olabilecek birçok uygulama mevcuttur.
Bu adımları izleyerek, geç kalan adetinizin nedenlerini daha iyi anlayabilir ve uygun bir çözüm yolu belirleyebilirsiniz.